ಕನ್ನಡ, ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಮಲಯಾಳಂ – ಈ ಚಿತ್ರರಂಗಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಸಿನಿಮಾರಂಗ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಟಾಕಿ ಸಿನಿಮಾ ‘ಕಾಳಿದಾಸ’ 1931, ಅಕ್ಟೋಬರ್ 31ರಂದು ತೆರೆಕಂಡಿತು. ಇದು ತಮಿಳು ಮತ್ತು ತೆಲುಗು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ತಯಾರಾದ ದ್ವಿಭಾಷಾ ಸಿನಿಮಾ. ಅರ್ದೆಶಿರ್ ಇರಾನಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಎಚ್‌.ಎಂ.ರೆಡ್ಡಿ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದರು.
‘ಕಾಳಿದಾಸ’ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಹುಪಾಲು ತಮಿಳು ಭಾಷೆಯಿತ್ತು. ಹಾಗಾಗಿ ‘ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ’ (ತೆಲುಗು, 1932 ಫೆಬ್ರವರಿ 6) ಚಿತ್ರವನ್ನು ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದ ತೆಲುಗು ಟಾಕಿ ಸಿನಿಮಾ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಚ್‌.ಎಂ.ರೆಡ್ಡಿ ಈ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕ. ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ವಾಕ್ಚಿತ್ರ ‘ಸತಿ ಸುಲೋಚನ’ 1934, ಮಾರ್ಚ್‌ 3ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯ್ತು. ಷಾ ಚಮನ್‌ಲಾಲ್‌ ಡುಂಗಾಜಿ ಚಿತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಪಕರು, ವೈ.ವಿ.ರಾವ್ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಎಸ್.ನೊಟ್ಟಾನಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ‘ಬಾಲನ್‌’ (1938, ಜನವರಿ 19) ಮೊದಲ ಮಲಯಾಳಂ ಟಾಕಿ ಸಿನಿಮಾ.
- ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮೂಕಿ ಸಿನಿಮಾ ‘ಕೀಚಕ ವಧಂ’ (1918). ಆರ್.ನಟರಾಜ ಮುದಲಿಯಾರ್ ನಿರ್ಮಾಣ, ನಿರ್ದೇಶನದ ಈ ಚಿತ್ರ ಸಂಪೂರ್ಣ ದಕ್ಷಿಣದ ತಂತ್ರಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದರ ಪ್ರಯೋಗ. ಮಹಾಭಾರತದ ವಿರಾಟ ಪರ್ವ ಆಧರಿಸಿದ ಕಥಾನಕ. ರಾಜು ಮುದಲಿಯಾರ್ ಮತ್ತು ಜೀವರತ್ನಂ ಮುಖ್ಯಭೂಮಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದರು.
- 1937ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ ‘ಬಾಲಯೋಗಿನಿ’ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಕ್ಕಳ ಸಿನಿಮಾ.
- ಎ.ವಿ.ಮೇಯಪ್ಪನ್‌ ‘ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ’ (1943) ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರವನ್ನು ತಮಿಳಿಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಡಬ್ಬಿಂಗ್‌ ಟ್ರೆಂಡ್‌ಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದರು.
- ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಸಿನಿಮಾ ಸ್ಕೂಲ್‌ – ದಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ (1945).
